त्यस बखतको नेपाल

नेपालमा यसरी शुरु भएको थियो कृषि सुधार र विकास निर्माण
झण्डै सयवर्ष अगाडि नै नेपालमा रेल र रोपवे चल्थ्यो
सुका पैसामा एक रिल धागो, दुई पैसामा चङ्गा
जमीनको लोभले जागिर खाने त्यो समय
राणाकालमा गरीब र निम्न वर्गमाथि कस्तो विभेद थियो ?
जब जग्गा कारोबारले नेपालमा महङ्गी भित्रियो
विनाखर्च तालुकदार, मुखिया र जिम्मुवालको भरमा चलेको त्यो बेलाको प्रशासन
दार्जीलिङलाई धागो, चिया र खसी बेच्थे नेपाली
चिठ्ठी पठाउँदा भारतीय टिकट टाँस्नुपर्ने त्यो समय
भारतको मटितेल घ्यूसँग र तिब्बतको नुन चामलसँग साट्थे नेपाली
मान्छे बोक्ने मोटरकार, मान्छेले नै बोकेर ल्याउनुपर्ने त्यो नेपाल
विकास त भयो तर, ती हटिया, त्यो रमझम कहाँ गयो
सुनपानी छर्के जेपनि चोखो मान्ने, त्यो समय
वर्षभरी जम्मा पच्चीस–तीस जनाले म्याट्रिक पास गर्ने त्यो समय
राणाकालमा नेपाली शुद्ध लेख्न सिकाउने त्यो प्रयास
त्रिचन्द्र कलेज खास, यस्तो छ गौरवमय इतिहास
भाईहरु लाहुरे बने म चाहिँ हावा बनेँ
नेपालीहरु आफै उत्पादन गर्थे, कमाउथे, रमाउथे
फौजीलाई रुपैयाँको सट्टा तलबमा जमीन दिइन्थ्यो
राज्यको ध्यान खर्च घटाउनमा हुन्थ्यो, बजेट गोप्य राखिन्थे
घरघरै मतपत्र बाँड्ने, मतपेटिकाको रङ हेरेर मेयर छान्ने त्यो निर्वाचन
नेतृत्वको चाकरीमा अभ्यस्त नेपाली
स्वदेशी सामान खोजी खोजी प्रयोग गर्थे र त सम्मान अर्कै थियो
नेपाली सिपाहीहरु रातोपिरो देखिन मरिच चपाउँथे